โรคผิวหนัง... เจ้าเหมียวเป็นได้ เจ้านายก็เป็นด้วย

โรคผิวหนัง... เจ้าเหมียวเป็นได้ เจ้านายก็เป็นด้วย (Cat magazine)
คอลัมน์ Cat Care เรื่องโดย : น.สพ.ณัฐปภัสร์ ริปุญชัยพงศ์

          สำหรับแมวไทยแล้ว โรคผิวหนังที่เกิดจากเชื้อราเป็นโรคที่พบกันไม่บ่อยนัก เนื่องจากแมวไทยมักเป็นแมวขนสั้นเสียส่วนใหญ่ แต่สำหรับผู้ที่เลี้ยงแมวฝรั่ง ขนยาวหนานุ่ม อาจจะรู้จักกับโรคเชื้อราในแมวเป็นอย่างดี ที่บอกว่าเป็นอย่างดีก็เพราะว่า เจ้าของก็จะมีอาการทางผิวหนังเหมือนกับเจ้าเหมียวด้วยนั่นเอง

          โรคผิวหนังที่เกิดจากเชื้อรา เราเรียกว่า "กลาก" หรือที่ใช้ชื่อฝรั่งว่า "Ringworm" แต่ว่าไม่ได้เป็น Worm หรือหนอนเหมือนชื่อ โรคผิวหนังชนิดนี้เกิดจาก Dermatophytes mในอดีตเข้าใจกันว่ารอยโรควงกลมจากราที่เกิดบนผิวหนังนั้น เกิดมาจาก Worm เลยตั้งชื่อโรคว่า Ringworm นั่นเอง

          เชื้อราที่อยู่บนผิวหนังและขุมขนอาศัยอยู่โดยการกินขนและเศษเซลล์ที่ตายแล้ว โดยเชื้อราที่ทำให้เกิดโรคนั้นพบได้ 3 ชนิด ได้แก่

          1. Microsporum canis

          2. Trichophyton mentagrophytes

          3. Microsporum gypseum

          ทั้งสามชนิดนี้พบได้ทั้งในแมว สุนัข และมนุษย์ โรคนี้เป็นโรคติดต่อทางผิวหนังในแมวที่พบได้บ่อย ส่วนในคนนั้น จะพบลักษณะรอยโรคคล้ายวงแหวน โดยสปอร์จากสัตว์ที่ติดเชื้อจะสามารถแพร่สู่สิ่งแวดล้อม และมีชีวิตอยู่ได้นานถึง 24 เดือน โดยมีความชื้น อุณหภูมิ สิ่งแวดล้อม เป็นตัวเสริมให้เชื้อราเจริญเติบโตได้ สปอร์สามารถติดอยู่ตามแปรงหวีขน ที่นอน เฟอร์นิเจอร์ สิ่งของต่าง ๆ ที่มีการสัมผัสกับสัตว์และขนสัตว์ ทำให้เราสามารถติดโรคได้ ซึ่งแมวอาจเป็นตัวพาหะของเชื้อราได้โดยที่ไม่แสดงอากรทางผิวหนังออกมาให้เห็น

การติดต่อของโรค

          Ringworm สามารถติดต่อได้โดยการสัมผัสกับสปอร์โดยตรง หรือติดจากสิ่งของที่มีสปอร์ปนเปื้อนอยู่ สปอร์นี้สามารถอยู่ในสิ่งแวดล้อมได้เป็นเวลานาน ติดต่อไปยังแมวได้ตลอด ถ้าแมวมีสุขภาพแข็งแรงดี ก็จะไม่มีอาการของโรคแสดงให้เห็นออกมา แต่พบว่าลูกแมวที่อายุน้อยกว่าหนึ่งปีมีการติดเชื้อรานี้อยู่บ่อย ๆ

          ส่วนในแมวที่ระบบภูมิคุ้มกันถูกกดการทำงานอันเนื่องมาจากความเจ็บป่วย หรือการใช้สเตียรอยด์ ก็เป็นกลุ่มที่มีโอกาสติดโรคและแสดงอาการออกมาให้เห็นได้ นอกจากนี้ ในแมวอายุมาก แมวเลี้ยงปล่อย แมวที่มีภาวะเครียด แมวที่ติดเชื้อไวรัสหรือปรสิตต่าง ๆ ก็เป็นอีกกลุ่มที่มีความเสี่ยงในการเป็นโรค ปัจจัยอีกประการที่ทำให้เกิดโรคผิวหนังชนิดนี้ก็คือ พันธุกรรม เช่น ในแมวเปอร์เซีย เป็นต้น

อาการของ Ringworm

          แมวที่มีรอยโรคของ Ringworm ที่ผิวหนัง จะพบลักษณะขนร่วงเป็นวง ๆ และขยายขนาดวงขึ้นเรื่อย ๆ ตรงกลางวงจะไม่ค่อยมีขน ส่วนที่ขอบ ๆ ของรอยโรค จะพบว่าเส้นขนบริเวณขอบ ๆ นั้นจะหลุดร่วงได้ง่าย อาจมีอาการคันหรือไม่ก็ได้ พบรอยโรคบริเวณหัว หู และหาง บางครั้งมีการแพร่กระจายไปที่หน้า ปาก คาง จมูก หรือเป็นได้ทั้งตัว ทำให้มีสะเก็ดผิวหนังเยิ้มได้อีกด้วย นอกจากนี้ Ringworm สามารถเกิดได้ที่เล็บ ทำให้เล็บงอกผิดรูปได้

          ทั้งนี้ เราไม่สามารถวินิจฉัยโรคได้จากการมองด้วยตาเปล่าเพียงอย่างเดียว แต่ควรทำการตรวจเพิ่มเติมเพื่อความถูกต้องของการวินิจฉัย วิธีหนึ่งที่ใช้คือ การใช้ Wood\'s lamp ส่องตรวจ สัตวแพทย์จะนำตัวอย่างขนจากบริเวณที่เป็นไปส่องตรวจด้วยกล้องจุลทรรศน์

          นอกจากนี้ อาจนำตัวอย่างจากสะเก็ดผิวหนังไปเพาะเชื้อรา โดยใช้แปรงเก็บตัวอย่างจากสะเก็ดและผิวหนัง เพื่อทำการเพาะเชื้อรา เพื่อช่วยในการวินิจฉัยต่อไป

การรักษา

          ในแมวสุขภาพดีขนสั้น อาจพบรอยโรคเป็นวง ๆ อยู่เดี่ยว ๆ ได้ รักษาโดยการใช้ครีมที่มีส่วนประกอบของยากำจัดเชื้อราทาบริเวณที่เป็น แต่สิ่งสำคัญคือต้องแก้ไขการติดต่อไปสู่สัตว์อื่นและคนเลี้ยงด้วย

          กรณีที่แมวป่วยด้วยโรคผิวหนังจากเชื้อราอย่างหนัก ต้องทำการรักษาโดยให้ทั้งยากินและยาทาร่วมกัน แมวขนยาวอาจจะต้องตัดขนเพื่อให้ยาทาสัมผัสถึงผิวหนังได้ แต่ต้องระวังไม่ให้ไปไถหรือระคายบริเวณรอยโรค ซึ่งอาจจะทำให้มีการกระจายของสปอร์ได้ การรักษาเฉพาะที่ที่แนะนำคือ การใช้ Lime Sulphur อาบหรือจุ่มทั้งตัว แต่อาจจะมีกลิ่นแรงและสีขนเป็นสีเหลืองชั่วคราว แต่ก็เป็นวิธีที่ได้ผลในการรักษา

          นอกจากนี้ อาจใช้แชมพูยาสำหรับรักษาโรคผิวหนังจากเชื้อราอาบร่วมด้วย หากใช้การรักษาแบบเฉพาะที่แล้ว ไม่ได้ผลก็ต้องให้ยากินด้วยอย่างที่กล่าวไปข้างต้น นานประมาณ 2-4 สัปดาห์ และต้องรักษาอย่างต่อเนื่องไปอีก 2 สัปดาห์ หลังผลการเพาะเชื้อราเป็นลบแล้ว







ขอขอบคุณข้อมูลจาก