น้องเหมียวอาเจียนอีกแล้ว ทำอย่างไรดี?

น้องเหมียวอาเจียนอีกแล้ว ทำอย่างไรดี? (Cat Magazine)
เรื่อง : ฝ่ายวิชาการโรงพยาบาลสัตว์มั่นมหัคฆ์

            โรคภัยไข้เจ็บที่เกิดกับเจ้าเหมียวมากมายหลายโรคที่มีความเกี่ยวข้องกับอาการ "อาเจียน" อาการนี้เป็นอาการไม่จำเพาะ ที่สามารถพบได้บ่อยในแมวป่วย หากลองสังเกตดีๆ แล้วจะพบว่าแมวเป็นสัตว์ที่อาเจียนได้ง่ายกว่าสัตว์ชนิดอื่น ๆ มาก เจ้าเหมียวอาจอาเจียนโดยไม่มีท่าทีใด ๆ ว่าจะป่วยมาก่อน ในบางครั้งแมวอาจอาเจียนออกมาทันทีหลังจากกินอาหาร แล้วก็กินอาหารที่เพิ่งอาเจียนออกมากลับเข้าไปใหม่ หรือในบางครั้ง แม่แมวก็ขย้อนเอาอาหารออกมาเพื่อให้ลูกแมวกิน

            เจ้าของแมวอาจทำการจำแนกอาการอาเจียนที่เกิดกับเจ้าเหมียวเองได้ง่าย ๆ เพราะในบางครั้งการอาเจียนที่เกิดขึ้นอาจเกิดมาจากการกินที่เร็วเกินไป หรือไปกินสิ่งแปลกปลอมที่ทำให้เกิดการระคายเคืองทางเดินอาหาร จนทำให้เกิดอาการอาเจียน ซึ่งอาการเหล่านี้มักเป็นชั่วคราว และไม่มีความเกี่ยวเนื่องกับโรคทางระบบที่เป็นอันตราย แต่ถ้าหากอาการอาเจียนที่เกิดขึ้นเกิดจากความผิดปกติอื่นๆ และทำให้มีการเสียน้ำและเกลือแร่แล้ว ควรนำแมวไปพบสัตวแพทย์เพื่อทำการหาสาเหตุที่แท้จริงของโรคและรักษาต่อไป


อาเจียนเกิดได้อย่างไร

            การอาเจียนเป็นผลมาจากการกระตุ้นของศูนย์ควบคุมการอาเจียนในสมอง โดยมีตัวรับหรือ Receptors อยู่ในส่วนของทางเดินอาหารและที่อื่นๆ ในร่างกาย เมื่อแมวจะอาเจียน อาจสังเกตเห็นอาการน้ำลายไหลมากกว่าปกติ และมีท่าทางขย้อน หรือพยายามกลืนหลาย ๆ ครั้ง

            สาเหตุของการอาเจียนส่วนใหญ่เกิดจากการกลืนขน หรือสิ่งต่าง ๆ ที่ไม่สามารถย่อยได้เข้าไป เช่น หญ้า ซึ่งสิ่งเหล่านี้จะไประคายเคืองทางเดินอาหาร นอกจากนี้ ปรสิตในทางเดินอาหารก็เป็นอีกสิ่งที่ทำให้เกิดการระคายเคืองได้เช่นกัน แต่สาเหตุส่วนมากที่ทำให้แมวมีการอาเจียนก็คือการกินที่มากเกินไป หรือกินเร็วเกินไป เช่น เมื่อลูกแมวมากินอาหารทันที หลังจากที่เล่นเสร็จใหม่ๆ อาจอาเจียนออกมาได้ การอาเจียนที่เกิดจากสาเหตุนี้ไม่มีความรุนแรงจนน่าเป็นห่วง วิธีแก้ไขคือให้อาหารลูกแมวทีละน้อยเพื่อป้องกันการกินเร็วจนอาเจียน

            การอาเจียน 1-2 ครั้งในแมว ถือเป็นเรื่องปกติ แต่ถ้าการอาเจียนนั้นไม่ได้มีสาเหตุมาจากการกิน แต่ว่ามาจากโรคอื่น ๆ เช่น โรคติดเชื้อ โรคไต โรคตับ หรือความผิดปกติที่ระบบประสาท โดยโรคที่ทำให้เกิดอาการอาเจียนนั้นรวมไปถึง โรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวในแมว ทอนซิลอักเสบ เจ็บคอ ลำไส้อักเสบ และมดลูกอักเสบด้วย โรคเหล่านี้มักมีอาการอื่นๆ ปรากฏให้เห็นร่วมด้วย และหากพบการอาเจียนในแมวอายุน้อย อาจเกิดจากโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวได้ สาเหตุของการอาเจียนที่สำคัญอีกประการ คือการอาเจียนอันเนื่องมาจากการได้รับสารพิษหรือยาที่เป็นอันตรายต่อแมว ซึ่งเป็นอันตรายชนิดฉุกเฉิน อาจทำให้แมวเสียชีวิตได้




ปฐมพยาบาลเบื้องต้นเมื่อน้องเหมียวอาเจียน

            เมื่อเห็นแมวมีอาการอาเจียนบ่อยครั้ง และไมได้เกิดจากการกินมีมากหรือเร็วเกินไป ควรรีบนำเจ้าเหมียวไปพบสัตวแพทย์ทันที เพราะหากมีการอาเจียนบ่อยครั้ง ย่อมทำให้เกิดการสูญเสียน้ำและเกลือแร่ทำให้แมวมีอาการแห้งน้ำได้ หากมีอาการถ่ายเหลวร่วมด้วยจะยิ่งทำให้การสูญเสียน้ำและเกลือแร่ในร่างกายรุนแรงยิ่งขึ้น และหากแมวยังมีการอาเจียนอย่างต่อเนื่องเป็นระยะตลอด 24 ชั่วโมง ควรรีบพาเจ้าเหมียวไปพบสัตแพทย์โดยด่วนที่สุด

            การปฐมพยาบาลแมวที่มีอาการอาเจียนด้วยตัวเองที่บ้านนั้น สามารถทำได้ในแมวโตที่มีอาการทั่วไปปกติดี ไม่มีอาการป่วยอื่นๆ ร่วมกับอาการอาเจียน ส่วนในแมวเด็กและแมวชรานั้นต้องพิจารณาอาการอื่นๆ ประกอบไปด้วย เพราะโดยมากการสูญเสียน้ำและเกลือแร่จำนวนมาก มีความเสี่ยงที่อาจทำให้แมวเสียชีวิตได้

            ในแมวที่อาเจียนเนื่องจากเกิดการระคายเคืองในทางเดินอาหารหลังจากแมวได้อาเจียนขับสิ่งแปลกปลอมออกมา ให้ทำการพักกระเพาะอาหารโดยงดน้ำและอาหารอย่างน้อย 12 ชั่วโมง หากน้องเหมียวหิวน้ำอาจให้เลียน้ำแข็ง เพื่อไม่ให้น้องเหมียวกินน้ำเร็วเกินไป หลังจากที่อาการอาเจียนหยุดแล้วเป็นเวลา 12 ชั่วโมง สามารถให้น้ำผสมเกลือแร่ได้ และอาจให้อาหารเป็นมื้อเล็กๆ 6 มื้อต่อวันไปอีก 2 วัน ก่อนที่จะกลับมาให้อาหารตามปกติ (ควรทำการปรึกษาสัตวแพทย์ ก่อนทำการตั้งโปรแกรมให้อาหารเพื่อการพักฟื้นที่เหมาะสมสำหรับแมวแต่ละตัว)


หากเกิดกรณีต่าง ๆ ต่อไปนี้ ควรพาน้องเหมียวไปพบสัตวแพทย์

            - อาเจียนอย่างต่อเนื่อง ถึงแม้ว่าจะงดน้ำและอาหารเป็นเวลาหลายชั่วโมงแล้วก็ตาม
            - อาเจียนเมื่อยพายามป้อนน้ำและอาหาร
            - มีอาการอาเจียนร่วมกับถ่ายเหลว
            - อาเจียนออกมาเป็นเลือดสด หรืออาเจียนออกมาเป็นสีน้ำตาลปนเลือดสีดำๆ
            - แมวมีอาการอ่อนแรง และมีอาการป่วยทางระบบร่างกายส่วนอื่น ๆ ร่วมด้วย

            การสังเกตความผิดปกติทั้งหลายที่เกิดกับแมว เป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้การรักษาโรคเป็นไปอย่างถูกต้องมากยิ่งขึ้น เจ้าของสามารถเล่าความผิดปกติของแมวให้สัตวแพทย์ฟังได้ และไม่รีรอให้อาการของเจ้าเหมียวทรุดหนักจนเป็นอันตรายที่ร้ายแรง นอกจากนี้การมีความรู้เพื่อสังเกตอาการของเจ้าเหมียวในเบื้องต้น ก็ยังช่วยไม่ให้เจ้าของสับสนว่าตกลงแล้วที่เจ้าตัวยุ่งอาเจียนออกมานั้น มีความอันตรายมากน้อยแค่ไหนกันแน่

            เพียงแค่มีความรู้ และมีสติอยู่กับตัว น้องเหมียวที่คุณรักก็จะได้รับการดูแลในแนวทางที่ถูกต้องและเหมาะสมจากเจ้าของที่รักแล้ว