รู้จักกับปัญหาโรคผิวหนังในสัตว์เลี้ยง (Dogazine Healthy)
Dog Care เรื่องและภาพโดย : น.สพ.กมล ภาคย์ประเสริฐ
ปัญหาโรคผิวหนังเป็นอีกหนึ่งปัญหาที่สร้างความหนักใจกับเจ้าของสุนัขและแมว ทั้งยังทำความรำคาญให้กับสัตว์เลี้ยงอีกด้วย สัตว์เลี้ยงที่มีปัญหาผิวหนังจะแสดงอาการต่างๆ กันออกไป เช่น คัน เกา ผิวหนังแดงอักเสบ ขนร่วงมีตุ่มหนองตามตัว มีสะเก็ด ผิวหนังหลุดลอก บางครั้งก็ส่งกลิ่นเหม็น แถมบางโรคก็ยังติดต่อมาสู่คนอีกด้วย ดังนั้นหากพบว่าสัตว์เลี้ยงของท่านมีปัญหาเกี่ยวกับผิวหนัง อย่าปล่อยไว้จนลุกลาม ควรพามาพบสัตวแพทย์เพื่อรับการรักษาอย่างทันท่วงที
โรคที่เกิดกับผิวหนังสัตว์มีสาเหตุมาจากหลายประการอาจจะเกิดจากการติดเชื้อ หรือไม่ติดเชื้อก็ได้ โรคผิวหนังบางชนิดมีรอยโรคที่ผิวหนังที่คล้ายคลึงกัน แต่มีสาเหตุแตกต่างกัน และในบางรายก็พบว่ารอยโรคไม่เหมือนกัน แม้ว่ามีสาเหตุการเกิดโรคแบบเดียวกัน นอกจากนี้ โรคผิวหนังในสัตว์เลี้ยงอาจเกิดจากสาเหตุใดสาเหตุหนึ่งเพียงอย่างเดียว หรือมีสาเหตุหลายๆ อย่างรวมกัน และอาจใช้เวลาในการรักษายาวนาน เพราะฉะนั้นเจ้าของน้องหมาควรทำความเข้าใจด้วยว่า หากต้นเหตุที่แท้จริงของโรคยังไม่ได้ถูกกำจัดให้หมดสิ้นไป ก็อาจทำให้การรักษาไม่ประสบความสำเร็จได้ โดยโรคผิวหนังในสุนัขสามารถจำแนกคร่าว ๆ ได้ดังนี้
โรคผิวหนังจากเชื้อราการติดเชื้อราที่ผิวหนังทำให้เกือบดวงวงกลม ขนร่วง ขอบของรอยโรคมีการหนาตัวขึ้นเล็กน้อย ในลูกสัตว์ และในสัตว์อายุมากที่ภูมิคุ้มกันยังไม่สมบูรณ์หรืออ่อนแอ มีโอกาสที่จะติดเชื้อราและแสดงอาการของโรคได้สูงกว่าในสัตว์เลี้ยงที่มีสุขภาพแข็งแรง โรคผิวหนังชนิดนี้สามารถติดต่อมายังเจ้าของสัตว์ได้
โรคผิวหนังจากการติดเชื้อแบคทีเรียการติดเชื้อแบคทีเรียที่ผิวหนังมักเกิดหลังจากที่มีการเกาหรือกัดแทะผิวหนังอย่างรุนแรง ทำให้มีการลอกหรือฉีกขาดของผิวหนัง นอกจากนี้อาจเกิดร่วมกับโรคผิวหนังชนิดอื่นๆ แบคทีเรียจะเติบโตได้ดีในบริเวณที่มีความชื้น ซึ่งจะยิ่งทำให้เกิดความเจ็บปวด อักเสบ และเป็นหนองในบริเวณนั้นตามมาได้ โดยอาการที่พบได้แก่ ผิวหนังแดง มีตุ่มหนอง ปื้นแดงที่ผิวหนัง หรือเป็นสะเก็ดในบริเวณที่มีการติดเชื้อ
ภูมิแพ้
การแพ้เป็นการตอบสนองจากระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายต่อการที่ก่อให้เกิดอาการแพ้ เช่น เกสรดอกไม้ อาหาร น้ำลายหมัด เป็นต้น โดยสัตว์เลี้ยงที่เป็นภูมิแพ้จะแสดงอาการต่าง ๆ เช่น คัน เลียบริเวณที่คัน กัดแทะบริเวณที่คันทำให้ผิวหนังบวมแดง ขนร่วง มีการติดเชื้อแทรกซ้อน ทำให้การรักษายุ่งยาก และใช้เวลานานไม่หายขาด ควรค้นหาสาเหตุที่ทำให้เกิดการแพ้และหลีกเลี่ยงการสัมผัสสารก่อภูมิแพ้
ปรสิตภายนอกปรสิตภายนอกที่ก่อให้เกิดปัญหาโรคผิวหนังในสุนัขที่พบมาก คือ เห็บและหมัด นอกจากนี้ยังพบปัญหาผิวหนังที่เกิดจากขี้เรื้อน ทั้งขี้เรื้อนเปียกและขี้เรื้อนแห้ง อาการที่พบก็จะแตกต่างกันออกไป ในสัตว์เลี้ยงที่มีเห็บต้องระมัดระวังการติดโรคพยาธิเม็ดเลือด ซึ่งเป็นอันตรายถึงชีวิต ส่วนหมัดก็เป็นสาเหตุหนึ่งของการติดพยาธิตัวตืดอีกด้วย หากสุนัขและแมวของท่านมีปัญหาโรคผิวหนังที่เกิดจากปรสิตภายนอก ก็ควรทำการรักษาและป้องกันด้วยการใช้ผลิตภัณฑ์ควบคุมกำจัดเห็บหมัดเป็นประจำ
โรคผิวหนังจากฮอร์โมนปัญหาโรคผิวหนังจากฮอร์โมนและพันธุกรรมพบได้บ่อย เป็นสาเหตุให้ขนร่วงทั้งตัว เช่นในโรค Hypothyroidism ซึ่งการทำงานของต่อมไทรอยด์น้อยกว่าปกติ ทำให้ขนร่วง ผิวหนังหนาหยาบ โณค Hyperadrenocorticism หรือ Cushing’s ที่เกิดจากการผลิตฮอร์โมนคอร์ติซอลมากเกินไป
โรคผิวหนังจากพันธุกรรมสุนัขบางสายพันธุ์อาจมีข้อบกพร่องทางพันธุกรรม โดยมีความต้านทานน้อยต่อการเกิดโรคผิวหนังทำให้เกิดโรคผิวหนังได้ง่ายและรักษายาก หรือรักษาไม่หายขาดเสียที และมักเกิดความผิดปกติที่ผิวหนังง่ายกว่าสุนัขสายพันธุ์อื่น
โรคผิวหนังเนื่องจากขาดสารอาหารในภาวะน้ำท่วมเช่นนี้ ปัญหาที่พบได้บ่อยคือปัญหาโรคผิวหนังอันเกิดจากการขาดสารอาหาร เนื่องจากสภาพอาหารที่ไม่เหมาะสม ร่างกายขาดธาตุอาหารบางอย่างอาจทำให้ผิวหนังผิดปกติได้
ที่กล่าวมาข้างต้นเป็นเพียงตัวอย่างบางส่วนของสาเหตุการเกิดโรคผิวหนัง หากสุนัขและแมวเกิดปัญหาโรคผิวหนังควรพาสัตว์เลี้ยงไปพบสัตวแพทย์ เพื่อทำการรักษาอย่างถูกวิธี ไม่ควรหายามารับประทานหรือทาด้วยตัวเอง นอกจากนี้ควรอาบน้ำสัตว์เลี้ยง และป้องกันปรสิตภายนอกเป็นประจำ ให้สัตว์เลี้ยงรับประทานอาหารที่มีสารอาหารครบถ้วน เหมาะกับสัตว์เลี้ยงแต่ละชนิด เพื่อขนสวยเงางาม และผิวหนังที่มีสุขภาพดี
