Love Me Love My Pet

Love Me Love My Pet (กรุงเทพธุรกิจ)

โดย : กานต์ดา บุญเถื่อน

          นิยามของคำว่า เพื่อน ไม่ถูกจำกัดทั้งเชื้อชาติ ผิวพรรณ แม้กระทั่งสายพันธุ์ จะเป็นชิวาวา หรือวิเชียรมาส งูเหลือมงูหลาม ผูกมิตรเป็นเพื่อนได้หมด

          คนไทยนิยมเลี้ยงสัตว์เป็นเพื่อนมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นหมา แมว เต่า กระต่าย ซาลาแมนเดอร์ (อีกัวนา) กระรอก รวมถึงงู แต่ยังขาดความรู้เรื่องการเลี้ยงที่ถูกหลัก ทำให้ความเสี่ยงติดโรคจากสัตว์เพิ่มขึ้นด้วย

          "โรคที่ควรระวังติดต่อจากสัตว์เลี้ยงแสนรักคือ โรคที่มีพยาธิเป็นสาเหตุ เช่น พยาธิปากขอ" รศ.สพ.ญ.พญ.เยาวลักษณ์ สุขธนะ หัวหน้าภาควิชาพยาธิโปรโตซัว คณะเวชศาสตร์เขตร้อน มหาวิทยาลัยมหิดล เตือนภัยแฝงจากสัตว์เลี้ยง

          จากการเก็บข้อมูลโรคพยาธิในสุนัขวัดไทย ในเขตกรุงเทพ พบว่า 58% ป่วยเป็นโรคนี้ และร้อยละ 7.9 ป่วยด้วยโรคพยาธิที่ชื่อไจร์เดีย (Giardia) ซึ่งเป็นสาเหตุให้สุนัขหรือคนที่ติดโรคมีอาการท้องเสีย

          โรคติดต่อที่มีพยาธิเป็นต้นเหตุมักเกิดจากเจ้าของสัตว์เลี้ยงไม่เก็บกวาดอุจจาระของสัตว์เลี้ยงให้สะอาดทุกครั้งที่สัตว์เลี้ยงทำภารกิจส่วนตัว พอสมาชิกในครอบครัวหยิบจับอุ้มออกจากกรงอาจสัมผัสถูกเชื้อ หรือไข่พยาธิเอาได้ง่าย

          ข้อควรปฏิบัติพื้นฐานเลยก็คือ ผู้เลี้ยงควรเก็บอุจจาระของสัตว์ทุกครั้งและทำความสะอาดบริเวณที่สัตว์ถ่ายทุกหนแห่ง เพื่อเป็นการตัดตอนวงจรพยาธิไม่ให้หวนคืนเข้าสู่ร่างกายสัตว์ และคนเลี้ยง เจ้าของสัตว์เลี้ยงควรพบสัตวแพทย์ใกล้บ้านเพื่อทำการถ่ายพยาธิเป็นประจำทุกปีด้วย

          "คนที่เสี่ยงติดโรคจากสัตว์เลี้ยงมักเป็นเด็ก เช่น เด็กเล็กอาจเล่นลูกบอลหรือทำขนมตกพื้นบริเวณที่มีไข่พยาธิแฝงตัวอยู่ เมื่อมือสัมผัสและจับแก้วน้ำดื่มก็ทำให้ไข่พยาธิเข้าสู่ร่างกายและเกิดอาการท้องเสียได้แล้ว"

          สำหรับการติดต่อโรคพยาธิปากขอ อาการที่สังเกตได้ชัดเจนที่สุดคือ ตัวพยาธิ มองเห็นได้ด้วยตาเปล่ามีลักษณะเป็นเส้นยาวเคลื่อนที่อยู่ใต้ผิวหนังและมีอาคารคัน หากพยาธิอยู่ในสัตว์เลี้ยงเมื่อนำเลือดไปตรวจจะพบว่ามีอาการเลือดจาง

          พยาธิปากขอเมื่อเข้าสู่ร่างกายคน จะปล่อยเอนไซม์ทำลายเซลล์เนื้อเยื่อผิวหนังเป็นโพรง และเคลื่อนที่ไปได้ทั่วร่างกาย แต่ไม่เป็นอันตรายถึงชีวิต เพราะเอนไซม์ของพยาธิไม่รุนแรงถึงขั้นทำลายชั้นผิวหนังชั้นในได้ อายุของพยาธิปากจะอยู่ได้ประมาณ 6-8 เดือนก็ตายไปเอง แต่หากพบแพทย์ก็จะได้รับการรักษาให้หายได้ด้วยการกินยาถ่ายพยาธิที่จำเพาะ

          นอกจากพยาธิปากขอแล้ว พยาธิตัวกลมก็ควรระวังไม่แพ้กัน เพราะไข่อ่อนของพยาธิตัวกลมหากเข้าสู่ร่างกาย และพยาธิเคลื่อนที่เข้าสู่เส้นเลือด ปอดและหลอดลม จะทำให้เกิดอาการลมพิษมีผื่นแดงขึ้นตามเนื้อตัว หรือหากไชไปที่ตาอาจทำให้ตาบอดได้

          ที่เล่ามานั่น หัวหน้าภาควิชาพยาธิโปรโตซัว บอกว่าเป็นเพียงตัวอย่างโรคติดต่อจากสัตว์สู่คนที่นำมาฝากเป็นความรู้พื้นฐาน แต่ไม่ต้องตกอกตกใจจนนำสัตว์เลี้ยงไปปล่อยวัด เพราะคนเลี้ยงสามารถป้องกันโรคพยาธิไม่ให้มายุ่มย่ามกับสัตว์เลี้ยงและครอบครัวได้ โดยนำ (สัตว์เลี้ยง) ไปพบสัตวแพทย์อย่างสม่ำเสมอ

          นอกจากพยาธิแล้ว โรคที่เราควรดูแลเป็นพิเศษอีกโรคคือ โรคผิวหนัง หรือที่หลายคนรู้จักในชื่อ โรคขี้เรื้อน มีสาเหตุมาจากตัวไรขุดลงไปอาศัยและฟักไข่ อยู่ใต้ชั้นผิวหนังของสัตว์เลี้ยง โดยรูขุมขนบริเวณที่มีไรจะสูญเสียต่อมไขมันทำให้ขนร่วง การรักษาควรพาไปพบแพทย์ไม่ควรหายา หรือสารเคมีภูมิปัญญาชาวบ้านอย่างกำมะถันไปทาเอง เพราะนอกจากจะไม่หายแล้วอาจยิ่งกระพืออาการแพ้มากกว่าเดิม

          โรคขี้เรื้อนในคนหรือที่เรารู้จักในชื่อ โรคหิด เป็นโรคที่มีสาเหตุมาจากไรเช่นกัน แต่เป็นไรคนละสายพันธุ์กับที่พบในสุนัขและแมว อาการที่แสดงออกจะคล้ายกัน แต่ควรไปหาหมอคนไม่ต้องไปหาสัตวแพทย์

          นอกจากสุนัขแมวแล้ว ในกลุ่มสัตว์เลื้อยคลาน เช่น เต่า อีกัวนา ควรดูแลรักษาความสะอาดบริเวณที่อยู่ของสัตว์เลี้ยงให้สะอาด เพราะมีพยาธิตัวแสบที่ชื่อแซลโมเนลลา (Salmonella) ที่เป็นสาเหตุทำให้คนเลี้ยงท้องเสียได้เช่นกัน
 สำหรับคนรักนกเป็นเพื่อน โรคที่ต้องระวังเป็นพิเศษคือ โรคภูมิแพ้จากรังแคที่อยู่ตามตัว และขนของนก คนที่เลี้ยงก็ควรหมั่นสังเกตอาการผิดปกติของตัวเอง และควรพบแพทย์เพื่อตรวจร่างกายประจำปีด้วย

          วิธีการป้องกันไม่ให้สัตว์เลี้ยงแสนรักมีโรคเป็นวิธีที่ดีที่สุด โดยนำสัตว์เลี้ยงตรวจสุขภาพคลินิกใกล้บ้านอย่างน้อยเดือนละ 2 ครั้ง หรือตามที่สัตวแพทย์นัด เพื่อรับยาหรือวัคซีนพื้นฐานในการป้องกันโรคอย่างต่อเนื่อง และควรทำความสะอาดด้วยการอาบน้ำตัดขนให้ถูกสุขอนามัยอยู่เสมอ เพียงเท่านี้เราก็จะใช้ชีวิตร่วมกับสัตว์เลี้ยงแสนรักได้อย่างมีความสุขตลอดไป





ขอขอบคุณข้อมูลจาก