ขึ้นชื่อว่าแมว หลายคนคงนึกถึงความน่ารักความขี้อ้อนของสัตว์สี่ขา ผู้เป็นเจ้าของท่วงท่าที่สง่างามและอุ้งเท้าฟู ๆ ที่ทำให้ใครหลายคนอดใจไม่ไหวต้องเข้าไปหยอกล้อ แต่นอกจากแมวบ้านที่เราเห็นกันทั่วไปแล้ว เจ้าแมวก็ยังมีญาติที่อยู่ในวงศ์เดียวกันอีกหลายชนิด และวันนี้เราจะพาไปทำความรู้จักกับแมวป่าสายพันธุ์หนึ่งที่มีชื่อเรียกว่าเสือปลา ที่อาจจะมีหลายคนเข้าใจสับสนว่าเป็นแมวเบงกอล มาดูกันซิว่าจริง ๆ แล้วเสือปลามีลักษณะอย่างไร และแตกต่างจากแมวบ้านทั่วไปอย่างไร
เสือปลา คือ สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมจำพวกเสือ อยู่ในวงศ์เดียวกับแมว มีชื่อภาษาอังกฤษว่า Fishing Cat ชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Prionailurus viverrinus ถูกจัดว่าเป็นแมวป่าชนิดหนึ่ง มีลักษณะคล้ายกับแมวบ้านแต่ขนาดตัวใหญ่กว่า บ้างก็เรียกเสือปลาว่า แมวปลา, เสือแผ้ว
เสือปลา ลักษณะเป็นอย่างไร ?
เสือปลา เป็นแมวป่า ที่มีลักษณะใบหน้าสั้น ขาสั้น และหางสั้นประมาณ 1/3 ของลำตัว ใบหูกลม มีขนสีเทาแกมน้ำตาล ลายเป็นสีน้ำตาลแกมดำสั้น ๆ เรียงเป็นแนวตามตัว เท้าหน้าของเสือปลาจะมีพังผืดระหว่างนิ้ว เพื่อช่วยในการว่ายน้ำ ลำตัวของเสือปลาจะอ้วนสั้นกว่าแมวบ้าน อย่างไรก็ตาม ลูกเสือปลาขนาดเล็กจะมีลักษณะคล้ายแมวดาวมาก
เสือปลา ขยายพันธุ์อย่างไร ?
การขยายพันธุ์ของเสือปลา จะเริ่มขึ้นเมื่อเสือปลาอายุ 2 ปี เสือปลาก็จะเริ่มผสมพันธุ์ และใช้ระยะเวลาในการตั้งท้องนานประมาณ 60 วัน ตกลูกครั้งละ 1-4 ตัว ทั้งนี้ลูกเสือปลาจะหย่านมเมื่ออายุ 6 เดือนขึ้นไป จากนั้นก็จะแยกออกไปหากินเอง อายุของเสือปลาโดยเฉลี่ยอยู่ที่ 20 ปี เสือปลาสามารถว่ายน้ำและดำน้ำได้ อีกทั้งยังสามารถปีนต้นไม้ได้เช่นเดียวกับแมวป่าชนิดอื่น ๆ
เสือปลาเป็นสัตว์ที่มักอาศัยอยู่ภายในป่าบริเวณใกล้แหล่งน้ำ ป่าละเมาะ ป่าพรุ ป่าชายเลน หรือป่าเสื่อมโทรมใกล้ชุมชน มักออกหากินในเวลากลางคืน ถิ่นที่อยู่อาศัยกระจายอยู่แถบเอเชีย เช่น ในป่าของประเทศอินเดีย เนปาล บังกลาเทศ, ริมทะเลสาบโตนเลสาบของกัมพูชา, พื้นที่ปากแม่น้ำสาละวิน อิรวดี สินธุโขง และสินธุ ส่วนในไทยเคยมีรายงานพบเสือปลาในป่าหลายแห่ง เช่น ใกล้อุทยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอด จ.ประจวบคีรีขันธ์
เสือปลา นิสัยดุร้ายไหม ?
เสือปลาจัดเป็นแมวป่า ทำให้อุปนิสัยของเสือปลาค่อนข้างจะดุร้ายกว่าแมวทั่ว ๆ ไป แต่มันจะไม่ทำร้ายคนก่อนถ้าไม่จวนตัวจริง ๆ โดยเสือปลาเป็นสัตว์ที่ไม่สามารถนำมาฝึกให้เชื่องได้
เสือปลา เลี้ยงได้ไหม ?
เสือปลาเป็นสัตว์ที่ห้ามนำมาเพาะเลี้ยง เพราะเป็นหนึ่งในสัตว์คุ้มครองตามพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พุทธศักราช 2535 หากลักลอบนำมาเลี้ยงมีความผิดทางกฎหมายทั้งทางแพ่งและทางอาญา ดังนี้
- ห้ามครอบครองสัตว์ป่าสงวนและสัตว์ป่าคุ้มครอง เว้นแต่จะได้รับอนุญาต ผู้ฝ่าฝืนมีโทษจำคุกไม่เกินสามปี หรือปรับไม่เกินสามหมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ ในกรณีที่สัตว์ที่ครอบครองเป็นสัตว์ที่มาจากการเพาะพันธุ์ที่ไม่ถูกต้อง จะต้องโทษจำคุกไม่เกินหนึ่งปี หรือปรับไม่เกินหนึ่งหมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
- ห้ามเพาะพันธุ์สัตว์ป่าสงวนและสัตว์ป่าคุ้มครอง เว้นแต่จะได้รับอนุญาต ผู้ฝ่าฝืนมีโทษจำคุกไม่เกินสามปี หรือปรับไม่เกินสามหมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
ทั้งนี้ ปัจจุบันสถานการณ์เสือปลาทั่วโลกอยู่ในขั้นใกล้จะสูญพันธุ์เต็มทีแล้ว เนื่องจากถูกมนุษย์รุกล้ำพื้นที่ชุ่มน้ำซึ่งเป็นแหล่งที่อยู่อาศัยและออกหากินของเสือปลา ทำให้เสือปลาขาดแคลนอาหารและไม่มีที่อยู่อาศัย บางครั้งเสือปลาต้องออกจากป่ามาจับสัตว์เลี้ยงของชาวบ้านกิน สุดท้ายเสือปลาก็ถูกชาวบ้านฆ่าตาย นี่จึงเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เสือปลาลดจำนวนลงจนใกล้สูญพันธุ์
เสือปลาเป็นแมวป่าที่กินเนื้อสัตว์เป็นอาหาร โดยอาหารของเสือปลา ได้แก่ แมลง และสัตว์ขนาดเล็ก อาทิ ปู กบ เขียด นก หนู หอย โดยเฉพาะปลาซึ่งเป็นเหยื่อที่เสือปลาชอบที่สุด
เสือปลา กับ แมวบ้าน แตกต่างกันอย่างไร
แม้ว่าจะเป็นสัตว์ในวงศ์เดียวกัน ซึ่งเมื่อมองผิวเผินแล้วอาจจะดูคล้ายกัน แต่จริง ๆ แล้วแมวบ้านและเสือปลาสามารถแยกความแตกต่างอย่างชัดเจน โดยสามารถสังเกตได้ดังนี้
ลำตัว - เสือปลาจะมีลำตัวที่หนาและสั้นป้อม เนื่องจากเป็นแมวป่าที่มีขนาดใหญ่ ในขณะที่แมวบ้านจะมีรูปร่างเพรียวและเล็กกว่า
หัว - เสือปลาจะใบหน้าสั้นกว่าแมวบ้าน และมีหัวโตและกว้างกว่าแมวบ้าน
เท้า - เท้าของเสือปลาจะแตกต่างจากแมวบ้านอย่างชัดเจน โดยเสือปลาจะมีพังผืดระหว่างนิ้วที่เท้าหน้าเพื่อให้ว่ายน้ำได้คล่องแคล่วมากขึ้น ทั้งนี้เสือปลาจะมีปลอกเล็บที่ไม่สมบูรณ์จึงไม่สามารถหดเล็บเข้าไปได้หมดเหมือนแมวบ้าน
หาง - หางของแมวบ้านและเสือปลามีขนาดที่แตกต่างกัน โดยแมวบ้านจะมีหางยาวเรียว แต่เสือปลาจะมีหางสั้นและอ้วน ความยาวหางของเสือปลาจะไม่เกิน 1/3 ของลำตัว
แมวเบงกอล
เสือปลา กับ แมวเบงกอล ต่างกันอย่างไร ?
แมวเบงกอลเป็นแมวบ้านที่มีลักษณะบางอย่างที่มองผิวเผินดูคล้ายกับเสือปลา เพราะแมวเบงกอลเป็นแมวที่เกิดจากการผสมระหว่างแมวป่าและแมวบ้าน แต่ที่แตกต่างคือแมวเบงกอลจะมีรูปร่างที่เพรียวและยาวกว่า สามารถเห็นมัดกล้ามเนื้อต่าง ๆ ได้ชัดเจน ลายมีลักษณะคล้ายแมวหินอ่อน อีกทั้งลักษณะนิสัยยังขี้เล่น ขี้อ้อน และเป็นมิตร ต่างจากเสือปลาที่ลำตัวหนากว่า และมีพังผืดระหว่างเท้า แถมยังมีนิสัยดุร้ายมากกว่าด้วยค่ะ
ได้รู้จักกับเสือปลากันไปแล้ว จากนี้ไปถ้าไปเห็นเสือปลาที่ไหนก็น่าจะแยกความแตกต่างกันได้แล้วนะคะ แต่ต้องขอบอกสำหรับคนที่รู้สึกหลงใหลในความสง่างามของแมวป่าชนิดนี้ว่า เสือปลาเป็นสัตว์ที่ไม่สามารถฝึกให้เชื่องได้ ถ้าเข้าใกล้อาจจะเป็นอันตรายได้ ทางที่ดีชื่นชมด้วยตาในสวนสัตว์จะดีที่สุดนะ
ขอขอบคุณข้อมูลจาก
สวนสัตว์ดุสิต
สวนสัตว์เชียงใหม่
สำนักงานปลัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
โลกสีเขียว
