พระเมตตาของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ไม่ได้มีให้แค่ราษฎรชาวไทยเท่านั้น แต่ยังเผื่อแผ่ไปถึงสัตว์ข้างถนนอีกด้วย เพราะหลายครั้งที่พระองค์ทรงพระเมตตานำสุนัขนอกวังมาเลี้ยงไว้เป็นจำนวนมาก ส่วนใหญ่แล้วจะเป็นพันทาง เคยเป็นสุนัขข้างถนน มีโรคภัยไข้เจ็บ และเป็นสุนัขที่มีคนนำมาถวายด้วย ซึ่งทำให้เกิดเรื่องเล่าที่น่าประทับใจและทำให้คนไทยยิ้มทุกครั้งเมื่อได้ยินเรื่องเล่าของสุนัขทรงเลี้ยงเหล่านี้
ภาพจาก เฟซบุ๊ก สัตว์เลี้ยงในประวัติศาสตร์ไทย
1. แม่เบี้ยว
แม่เบี้ยว หรือ คุณเบี้ยว เป็นสุนัขที่ติดมากับพระเศวตสุรคชาธารฯ ช้างเผือก ประจำรัชกาลที่ 9 เมื่อคุณพระเศวตฯ ยังเป็นลูกช้างเล็ก ๆ อยู่ที่บ้านกำนันในจังหวัดยะลาและยังไม่ได้ถวายตัว ระหว่างนั้นปรากฏว่าแม่เบี้ยวเป็นโรคอย่างหนักขนาดชักกระตุกไปทั้งตัว แทบจะเอาชีวิตไม่รอด แต่ก็สู้อุตส่าห์กระเสือกกระสนคลานมาถึงที่คุณพระเศวตฯ อยู่ แต่เมื่อเลียน้ำอาบของคุณพระเศวตฯ เข้าไป อาการป่วยทั้งปวงก็หายเป็นปกติ เดินเหินได้ตามเดิม เว้นแต่ปากที่ยังเบี้ยวอยู่ จากนั้นแม่เบี้ยวก็ติดตามคุณพระเศวตฯ เรื่อยมาไม่ยอมห่าง ส่วนคุณพระเศวตฯ ก็เมตตาเอ็นดูนางเบี้ยว ถือว่านางเบี้ยวเป็นหมาของคุณพระเศวตฯ
เมื่อถึงคราวที่คุณพระเศวตฯ จะต้องเข้ามาอยู่ในกรุงเทพฯ เพราะเป็นช้างต้นขึ้นระวางแล้ว ทั้งคุณพระเศวตฯ และนางเบี้ยวก็ทุรนทุรายเดือดร้อนมาก นางเบี้ยวร้องทั้งกลางวันและกลางคืน จะตามคุณพระเศวตฯ มาด้วย พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชจึงมีพระราชกระแสรับสั่งว่า "ช้างทั้งตัวยังเอาไปได้ ทำไมหมาอีกตัวเดียวจะเอาไปไม่ได้ ให้เอาหมาไปด้วยเถิด สงสารมัน อย่าไปพรากมันเลย"
หลังจากนั้นแม่เบี้ยวก็ได้ติดตามเข้ามาอยู่กับคุณพระเศวตฯ ในสวนจิตรลดาด้วย พร้อมเลื่อนฐานะขึ้นเป็นแม่เบี้ยว ทั้งยังเป็นที่รักใคร่ของคนในวัง และออกลูกออกหลานไว้ที่โรงช้างนั้นเป็นจำนวนมาก
แม้แม่เบี้ยวตายไปหลายปีแล้ว แต่คุณพระเศวตฯ ก็ยังเลี้ยงลูกหลานแม่เบี้ยวสืบมา เวลาคุณพระเศวตฯ ออกเดินในสวนจิตรลดา หมาคุณพระทั้งปวงก็วิ่งตามเป็นฝูงและเชื่อฟังคุณพระเศวตฯ ทุกอย่าง
ภาพจาก สุนัขไทยหลังอาน
2. หลวงแจ่ม
หลวงแจ่มเคยเป็นสุนัขของคุณฉันทนา ศรีสวัสดิ์ ชาวอำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ซึ่งมีบ้านอยู่ติดกับวังไกลกังวล เมื่อประมาณปี พ.ศ. 2542 คุณฉันทนา ได้ซื้อสุนัขเพศผู้ พันธุ์เซนต์เบอร์นาร์ด มาเลี้ยง 1 ตัว โดยตั้งชื่อให้ว่าเจ้าเจมส์ จากนั้นก็เลี้ยงแบบให้มีอิสระมาตลอด ปล่อยให้เดินเล่นบริเวณรอบ ๆ บ้าน จนมาทราบภายหลังว่า สุนัขของเธอชอบแอบมุดเข้าไปเล่นในวังไกลกังวลอยู่บ่อยครั้ง เพราะสมัยนั้นเขตวังยังไม่มีรั้วกำแพงกั้น มีเพียงรั้วลวดหนามและต้นไม้เท่านั้น บางครั้งเจ้าเจมส์ก็หายไปนานถึง 3 วัน จนคุณฉันทนาต้องขออนุญาตเจ้าหน้าที่ไปตามตัวมันกลับมาเพราะเกรงว่าจะไปสร้างความระคายเคืองเบื้องพระยุคลบาท แต่เพียงไม่กี่วันถัดมาก็มีเจ้าหน้าที่จากในวังมาแจ้งว่าพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงมีพระราชดำรัสถามหาสุนัขตัวโตที่เคยมาวิ่งเล่นว่าหายไปไหนและขอตัวนำไปเข้าเฝ้าฯ
หลังจากส่งเจ้าเจมส์ไปเข้าเฝ้าฯ เป็นเวลา 3 วัน คุณฉันทนาได้ตรึกตรองอยู่นาน และคิดว่าพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช โปรดเจ้าเจมส์ จึงตัดสินใจน้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายเจ้าเจมส์แด่พระองค์ท่าน ซึ่งพระองค์ทรงมีพระมหากรุณาธิคุณ รับเจ้าเจมส์เป็นสุนัขทรงเลี้ยง และทรงให้คุณฉันทนากับครอบครัวได้เข้าเฝ้าฯ อีกด้วย ซึ่งภายหลังพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงพระราชทานชื่อใหม่ว่า "หลวงแจ่ม"
นอกจากนี้เมื่อหลวงแจ่มมีลูก พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงพระราชทานแก่สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี 1 สุนัข เป็นเพศเมีย มีชื่อว่า "แป๊ะฮวยอิ้ว"
3. คุณแป๊ะฮวยอิ้ว
สุนัขทรงเลี้ยงที่สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ได้รับพระราชทานจากพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช คุณแป๊ะฮวยอิ้ว เป็นลูกของหลวงแจ่มกับคุณชบา ที่มีนิสัยเรียบร้อย อ่อนน้อมถ่อมตน เวลาเดินผ่านพี่ ๆ โดยเฉพาะพี่ทิฟฟี่และพี่โป๊ยเซียน (สุนัขทรงเลี้ยงในรัชกาลที่ 9) จะเดินค่อมตัวให้อย่างอ่อนน้อม ชอบคลุกคลีกับสุนัขพันธุ์เล็กโดยเฉพาะลูกสุนัข จึงนึกว่าตัวเองตัวเล็กด้วย ชอบกินน้ำในอ่างบัวและต้องเป็นอ่างที่มีบัวเท่านั้น ถ้าเป็นอ่างที่มีแต่น้ำ คุณแป๊ะฮวยอิ้วจะไม่กิน ไม่ชอบกินผักทุกชนิด
เมื่อเวลาสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินไปที่ใดคุณแป๊ะฮวยอิ้วก็จะตามเสด็จไปด้วยเป็นประจำ และจะมีประชาชนขอถ่ายรูปด้วยเสมอ ระหว่างถ่ายรูป คุณแป๊ะฮวยอิ้วก็จะคาบตะกร้าตามไปด้วย จนกระทั่งวันหนึ่งในระหว่างที่คุณแป๊ะฮวยอิ้วคาบตะกร้าอยู่ ก็มีคนใส่เงินลงไปในตะกร้า สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทอดพระเนตรเห็นเช่นนั้นจึงรับสั่งให้นำเงินจำนวนนี้เข้าโครงการ "แป๊ะฮวยอิ้วช่วยเพื่อน" ซึ่งตอนนี้ดำเนินงานมาหลายปีแล้ว เพื่อสมทบทุนด้านค่าใช้จ่ายช่วยเหลือเพื่อนสุนัข เงินส่วนหนึ่งมอบให้แก่โรงพยาบาลสัตว์เล็ก คณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาฯ เพราะเมื่อเวลาคุณแป๊ะฮวยอิ้วไม่สบาย ทางคณะสัตวแพทย์ก็ดูแลมาตลอด
ภาพจาก เฟซบุ๊ก Chulcherm Yugala
4. คุณทองแดง
ลูกของ แดง สุนัขจรจัดบริเวณถนนพระราม 9 มีพี่น้อง 7 ตัว ที่ชาวบ้านตั้งชื่อให้ว่า ทองแดง, คาลัว, หนุน, ทองเหลือง, ละมุน, โกโร และโกโส ซึ่งมีนายแพทย์คนหนึ่งนำทองแดงมาน้อมเกล้าฯ ถวายให้พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทอดพระเนตร เมื่อครั้งเสด็จพระราชดำเนินไปเปิดศูนย์การแพทย์พระราม 9 จากนั้นก็มีรับสั่งว่าให้นำเข้ามาเลี้ยงในวังและทรงยกให้ คุณมะลิ สุนัขแม่ลูกอ่อนทรงเลี้ยง เป็นผู้เลี้ยงดู
คุณทองแดง มีลักษณะพิเศษต่างจากลูกสุนัขตัวอื่น ได้แก่ มีสายสร้อยรอบคอครึ่งเส้น มีถุงเท้าขาวทั้ง 4 ขา มีหางม้วนขดเป็นวงรอบครึ่ง ปลายหางมีดอกสีขาว และมีจมูกแด่น พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชยังทรงพบว่า คุณทองแดง มีลักษณะคล้ายคลึงกับสุนัขพันธุ์โบราณชื่อ บาเซนจิ แต่คุณทองแดงตัวใหญ่กว่า พระองค์จึงทรงเรียกคุณทองแดงว่า ไทยซูเปอร์บาเซนจิ
นอกจากเรื่องความซื่อสัตย์ ฉลาด แสนรู้ ทั้งยังเป็นสุนัขทรงเลี้ยงที่ติดตามถวายงานรับใช้ จนเป็นที่โปรดปรานของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช คุณทองแดงยังเป็นสุนัขที่กตัญญูรู้คุณเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะกับแม่มะลิ ทุกครั้งที่พบหน้ากันคุณทองแดงจะแสดงความเคารพแม่มะลิอยู่เสมอ
เมื่อคุณทองแดงมีลูกกับคุณทองแท้ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชพระราชทานชื่อให้เป็นชื่อขนมที่มีคำว่า "ทอง" และพระราชทานนามสกุลว่า "สุวรรณชาด" มีจำนวน 9 ตัวด้วยกันคือ คุณทองชมพูนุช, คุณทองเอก, คุณทองม้วน, คุณทองทัต, คุณทองพลุ, คุณทองหยิบ, คุณทองหยอด, คุณทองอัฐ และคุณทองนพคุณ พร้อมกันนี้ยังมีหนังสือพระราชนิพนธ์ "เรื่อง ทองแดง (The Story of Tongdaeng)" ออกเผยแพร่เป็นภาษาไทยและภาษาอังกฤษด้วย
คุณทองแดง สุนัขทรงเลี้ยง เสียชีวิตแล้ว ที่วังไกลกังวล ร่างอยู่ที่โรงพยาบาลสัตว์หัวหิน สิริอายุ 17 ปี 1 เดือน 9 วัน
ขอขอบคุณข้อมูลจาก wikipedia, เฟซบุ๊ก สัตว์เลี้ยงในประวัติศาสตร์ไทย, mediastudio และ thailandgrandpetshow
