เลี้ยงแมวในบ้าน ให้มีความสุขเท่าเลี้ยงปล่อย คุณเองก็ทำได้ (Cat Magazine)
เรื่อง : น.สพ.กมล ภาคย์ประเสริฐ
หากคุณ ๆ เจ้าของผู้รักน้องเหมียวทั้งหลาย วุ่น ๆ หรือยุ่ง ๆ ไม่มีเวลาอยู่บ้านเล่นกับเหมียวทั้งหลายแล้วละก็ เรามีวิธีที่จำให้แมวเหมียวเล่นได้อย่างมีความสุข ในวันนี้เราจะมาดูกันในเรื่องของกิจกรรมที่จะช่วยสร้างความสนุกให้กับแมวของคุณ คือ การเล่น และการข่วน ซึ่งอย่างหลังนี่ถ้าไปเกิดกับโซฟาของคุณผมไม่แน่ใจว่าจะเป็นความสุขของแมวบนความทุกข์ของเจ้าของหรือเปล่า เราจะมาดูกันว่าจะมีวิธีจัดกิจกรรมสร้างความสนุกให้แมวอย่างไร และปิดท้ายบทความด้วยวิธีการกระตุ้นประสาทสัมผัสของแมวที่ส่งผลต่ออารมณ์สำหรับแมวที่เลี้ยงในบ้านครับ
การเล่นการเล่นไม่ใช่กิจวัตรประจำวันหลักของแมวแต่เป็นสิ่งที่แทรกอยู่ในช่วงเวลาของกิจกรรมอื่นๆ เช่น การล่า หรือการเดินเที่ยว แมวที่เลี้ยงอยู่ในบ้านจะเล่นกับแมวตัวอื่นที่เลี้ยงอยู่ในบ้านด้วยกัน รวมทั้งอาจเล่นกับสุนัขในบ้าน หากแมวหรือสุนัขตัวนั้นเป็นมิตร แต่ถ้าหากว่าคุณเลี้ยงแมวอยู่ตัวเดียวในบ้านแล้วละก็ คงต้องมาเรียนรู้กันแล้วล่ะครับว่าจะเล่นกับแมวที่บ้านอย่างไร
ของเล่นสำหรับแมวมีอะไรบ้าง...และเลือกอย่างไร
Batting Toys : ของเล่นสำหรับตบในเชิงพฤติกรรม สิ่งหนึ่งที่แมวต่างจากสุนัขอย่างชัดเจน คือ สัญชาตญาณของนักล่าที่ยังมีอยู่อย่างเต็มเปี่ยม ของเล่นประเภทนี้ จึงเหมาะกับแมวที่มีความเป็นนักล่าในตัวกระดาษหรือฟอยล์อะลูมิเนียมขยำเป็นก้อนแกนกระดาษทิชชู หรือตุ๊กตายัดนุ่น สามารถนำมาใช้เป็นของเล่นได้ โดยให้แมววิ่งไล่ตะครุบ บางตัวอาจนอนหงายใช้สองขาหน้าจับตุ๊กตาไว้ แล้วใช้ขาหลังถีบยัน ของเล่นสมัยใหม่มักผลิตให้มีเสียง สั่นได้ และเคลื่อนไหวได้เพื่อให้ดึงดูดความสนใจจากแมวมากยิ่งขึ้น
Suspended Toys : ของเล่นแขวนผูกสายสายตาของแมวออกแบบให้ถูกดึงดูดความสนใจได้ง่ายจากวัตถุที่เคลื่อนไหว ของเล่นกลุ่มนี้อาศัยการเคลื่อนไหวที่ไม่แน่นอนของตุ้มที่เป็นเหยื่อที่ติดไว้กับลูกบิดประตู หรือบริเวณที่แมวชอบขึ้นไปปีนป่าย การเล่นของเล่นประเภทนี้ควรอยู่ภายใต้สายตาเจ้าของเพื่อป้องกันปัญหาสายที่อาจฟันกันหรือแมวสนุกเพลินจนเผลอกินตุ้มเข้าไป
Interactive Toys : ของเล่นที่เจ้าของมีส่วนร่วมสำหรับเจ้าของที่อยากมีส่วนร่วมในการเล่นกับแมว มีของเล่นหลายชนิดให้เลือก เช่น เบ็ดแมว เลเซอร์พอยท์เตอร์ให้แมววิ่งไล่ตามแสง หรือลูกบอลและห่วงขนาดเล็กที่โยนให้แมวเพื่อให้นำกลับมาให้เจ้าของ (อันนี้ต้องอาศัยการฝึก) อีกกิจกรรมที่แนะนำสำหรับเจ้าของที่มีอ่างอาบน้ำที่บ้านคือ การโยนลูกปิงปองลงไปในอ่างเพื่อให้แมววิ่งไล่
Toys for hiding : ของเล่นสำหรับหลบซ่อนสำหรับแมวที่มีนิสัยเป็นสุดยอดนักสำรวจ ชอบเข้าไปตรวจสอบสอดส่องในสถานที่ใหม่ๆ ผมขอเสนอของเล่นใกล้ตัวอย่างลังกระดาษ และถุงกระดาษครับ จะวางคว่ำหรือวางตะแคงก็ได้ แมวมักจะสนุกกับการเข้าไปสำรวจและซ่อนตัวอยู่ในนั้น ข้อควรระวังคือห้ามใช้ถุงพลาสติกเด็ดขาดครับ เพราะแมวอาจขาดอากาศได้
การข่วนเจ้าของบางคนอาจเกิดคำถามว่าแมวข่วนเล็บทำไม โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อแมวไปข่วนเฟอร์นิเจอร์ในบ้าน เหตุผลหลักคือเพื่อลับเล็บให้แหลมคมและเพื่อเป็นการทำเครื่องหมายโดยทิ้งรอยข่วนและกลิ่นไว้ที่บริเวณนั้น การหากระดานหรือเสื่อสำหรับลับเล็บไว้ให้แมวที่เลี้ยงในบ้าน จึงเป็นสิ่งที่จำเป็น เนื่องจากที่ลับเล็บจะมีทั้งชนิดที่เป็นแนวตั้งและแนวนอน และมีวัสดุที่ใช้ลับเล็บหลากหลาย ตั้งแต่ พรม เรียกมะนิลา ผ้ากระสอบหรือไม้ ดังนั้นในช่วงแรกเจ้าของจึงควรมีที่ลับเล็บที่หลากหลายและจัดวางไว้ทั้งแนวตั้งและแนวนอนให้แมวเลือกเพื่อสังเกตว่าแมวของคุณชอบแบบไหน แมวส่วนใหญ่มักชอบที่ลับเล็บแนวตั้งมากกว่าแนวนอน และชอบวัสดุที่มีพื้นผิวที่ขรุขระมาก มากกว่าที่ขรุขระน้อย การมีที่ลับเล็บที่เป็นวัสดุที่แมวถูกใจและไปวางไว้ในบริเวณที่แมวชอบไปอยู่เป็นประจำเป็นหนึ่งในทางเลือกที่จะลดโอกาสที่แมวจะข่วนเฟอร์นิเจอร์ภายในบ้านได้
ปัญหาใหญ่ที่สำคัญที่สุดของแมวที่เลี้ยงในบ้านคือสภาพแวดล้อมที่เหมือนเดิมทุก ๆ วัน การกระตุ้นประสาทสัมผัสการมอง การได้ยินและการรับกลิ่นจึงเป็นสิ่งสำคัญที่เจ้าของต้องเรียนรู้
กระตุ้นการมองแมวที่เลี้ยงในบ้านจะมีความสุขมาก ถ้ามีหน้าต่างสักบานให้แมวได้มองเห็นนกหรือกระรอกที่อยู่นอกบ้าน สำหรับคนที่ใช้ชีวิตในเมือง ทีวีแอลซีดี หรือแอลอีดี ในปัจจุบันออกแบบให้มีความถี่สูงในระดับที่แมวจะมองเห็นเป็นภาพต่อเนื่องได้ เราจึงอาจเปิดสารคดีที่มีนก ปลา หรือแมลง เพื่อช่วยชดเชยการมองวิวผ่านทางหน้าต่างได้ การเลี้ยงปลาในตู้หรือในโหลที่ปิดมิดชิดเป็นอีกวิธีง่ายๆ ที่ช่วยให้แมวมีอะไรให้ดูเวลาที่อยู่ว่างๆ ครับ
กระตุ้นการได้ยินเลือกของเล่นแมวที่มีเสียงหรือโยนลูกปิงปองลงในอ่างอาบน้ำให้แมววิ่งไล่จับจะช่วยกระตุ้นประสาทสัมผัสการได้ยิน
กระตุ้นการรับกลิ่นเจ้าของแมวส่วนใหญ่รู้จักแคทนิปกันดีเพราะกลิ่นจากสารเคมี บางตัวในพืชชนิดนี้ผลต่ออารมณ์ของแมว ของเล่นแมวนำเข้าหลายชนิด จึงมักมีแคทนิปในรูปผงใส่มาให้ด้วย แมวมักจะเข้าไปเลีย เอาหน้าไปถูหรือเอปากกัด บางตัวอาจนอนกลิ้งเกลือไปกับพื้นและตะกายขาเหมือนว่ากำลังฝันอยู่ แคทนิปเป็นสิ่งที่ปลอดภัยและเป็นประโยชน์ในการกระตุ้นอารมณ์ของแมว แต่ไม่ใช่แมวทุกตัวที่จะตอบสนองกับกลิ่นแคทนิป
ตำแยแมว (Indian copperleaf) วัชพืชในรูปพบเห็นทั่วไปตามข้างทางได้ในประเทศไทย มีสารเคมีที่มีผลต่ออารมณ์แมวแบบอ่อนๆ ในส่วนรากคล้ายแคทนิป แนะนำให้ผู้เลี้ยงแมวหามาปลูกไว้ครับ
และหากคุณเคยมีประสบการณ์ที่แมวหนีออกนอกบ้านไปกินหญ้า การปลูกต้นอ่อนข้าวสาลี ข้าวโอ๊ต หรือข้าวบาร์เลย์ไว้ในบ้าน (หาได้ในไทย) ไว้ให้แมวกัดเคี้ยวเล่นเวลาที่เขาต้องการจะช่วยให้เขามีความสุขได้ครับ
สุดท้ายผมหวังว่าผู้อ่านทุกท่านพร้อมแล้วที่จะเนรมิตวิมานบนดินให้กับแมวตัวน้อยของคุณ ไม่จำเป็นต้องใช้เงินก็ซื้อความสุขให้แมวได้ บางครั้งแค่กระดาษขยำก้อนเดียวใส่ความรักความใส่ใจจากเจ้าของลงไป ก็พอแล้วครับ
ขอขอบคุณข้อมูลจาก
